Przejdź do treści

Lel i polel

  • przez
lel i polel
Lel i Polel

Istnieje domniemanie graniczące, poniekąd z pewnością, że w mitologii pradawnych Słowian, wyrósł również szczep, wzięty z pradawnego archetypu, symbolizującego mitycznych bliźniaków. Istnieli prawie we wszystkich panteonach, wyrosłych z prapoczątków kultury indoeuropejskiej. W mitologii słowiańskiej nosili imiona Lel i Polel. Historycy nie są zgodni, czy Dioskurowie stanowili boską parę braci, czy też byli medium niższego rzędu; np. demony.

Niestety poza poszlakami i etymologicznymi spekulacjami nie istnieją prawie, fizyczne poświadczenia kultu braci. Jako jedyny dowód w sprawie można przywołać znalezisko dokonane u schyłku lat sześćdziesiątych XX wieku na wyspie Fischerinsel, leżącej na jeziorze Tollensesee w Meklemburgii. W dawnych wiekach znajdowało się tam centrum kultowe słowiańskich Wieletów z ośrodkiem w słynnej Radgoszczy. Niemiecki archeolog Adolf Hollnagel odkopał dwie figury z drewna. Co znamienne wykonane z drewna dębowego, szczególnie cenionego przez ówczesnych. Figury przedstawiają dwóch mężczyzn złączonych jak bliźnięta syjamskie. Uważa się, że przedstawiają Lela i Polela. Druga postać to kobieta. Jej przypisywana jest bogini Łada.

Męska para i towarzystwo bogini nasuwa wnioski o funkcji, jaką pełnili w panteonie. Systemy wierzeń od Indii po celtycką Irlandię kopiowały zestaw trzech postaci odpowiedzialnych za siły witalne natury, zdolnej do rozrodu. Hindusi mieli braci Aświnów i boginię Surję; greccy Polluks i Kastor towarzyszyli Ledzie; u Bałtów czczono Saulę z braćmi Auseklisem i Szweistikisem. Atrybutem zwierzecym bliźniaków był koń lub jeleń. W średniowiecznych herbarzach jakby na potwierdzenie domysłów znajdują się znaki rodowe zawierające w swej symbolice dwa konie lub samce jelenia adorujące święte drzewo, a nader często towarzyszy im niewiasta. Taki zbiór postaci, często umieszczali artyści złotnicy we wszelkiego autoramentu amuletach noszonych w formie biżuterii, przez zamożnych obywateli.
Imiona bóstw są dla etymologów nie lada wyzwaniem. Problem stanowi brak adekwatnych odniesień. W języku rosyjskim istnieje jedno słowo, mieszczące się w zakresie konstrukcji i znaczenia, które można brać pod uwagę, szukając źródła. „Lelek” – bo o nim mowa – oznacza junaka, młodzieńca silnego i sprytnego. Tylko jak to się ma do przysłowiowego „lelum-polelum”; ciamajdy, niezguły i flegmatyka.

Inni bogowie słowiańscy:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Ads Blocker Image Powered by Code Help Pro

Ads Blocker Detected!!!

We have detected that you are using extensions to block ads. Please support us by disabling these ads blocker.

Powered By
100% Free SEO Tools - Tool Kits PRO