Przejdź do treści

Marzanna

marzanna
Marzanna

Niewątpliwym ewenementem jest kultywowanie starych obrzędów, które dotrwały do czasów współczesnych jak topienie Marzanny, wywodzące się z kultu bogini słowiańskiej, gdzie uważano, że Marzanna odchodząc, zabierze ze sobą zimę i nieurodzaj. Trwały przez wieki, opierając się nowym obyczajom i próbom wyrugowania z tradycji. Mimo wszystko okazały się na tyle silne, że przetrwały setki, a czasem tysiąclecia. Być może zawdzięczają ten fakt własnej atrakcyjności bądź po prostu przypadkowi.

Chrześcijaństwo w walce z konkurencją postarało się o zmarginalizowanie wierzeń wczesnych Słowian. A te, którym udało się przetrwać uległy zawężeniu znaczenia i często infantylizacji. Tak się stało z postacią bogini życia i śmierci.

Marzanna
Marzanna. Autor: EvelineaErato

Marzanna była słowiańską boginią symbolizującą przemijanie i śmierć. Często występowała pod podobnie brzmiącymi imionami: Marena, Mora, Morana, Morena, Śmierć, Śmiertka, Śmiercicha, Welewita. Władała niepodzielnie korowodem życia i śmierci. Dogasania i rozniecania płomienia życia w coraz to kolejnych cyklach. Śmiercicha posiadała dwa oblicza. Możliwe, że nie odchodziła z końcem zimy, której była patronką, lecz tylko zmieniała postać i osobowość. Stawała się powabną Dziewanną krzewiącą życie i urodzaj. Kiedy indziej, po żniwach bywała Panią Zbiorów, przyjmującą hołdy od kmieci i ratajów. Do dziś dożynki są najważniejszym świętem rolników.

Wielopostaciowość starych bogów nie była czymś niezwykłym. Mnóstwo mitologii znało takie właśnie praktyki. Wielozadaniowość była przyczyną multi-postrzegania bóstw. Czasem działo się tak w wyniku wchłaniania lub łączenia kilku idoli.

Do atrybutów jej władztwa zalicza się wieniec, wianek, strój panny młodej, korale, złote jabłko i klucz ze złota. Zestawienie, z pewnością nie kojarzy się jednoznacznie ze śmiercią, jednak nie zapominajmy o kontekście, w jakim występowały.

Znaczenie i początki imienia widoczne są w rdzeniu indoeuropejskiego słowa śmierć: mor; mar natomiast odnosiło się do wody. Choćby hetyckie mamara – toń, grzęzawisko, odmęt. Stąd jej nadbałtycka odmiana o brzmieniu Mara, More. Morze ze swą wielkością i „nieprzebytością” jawiło się jako przestrzeń nie do przebycia, kto się na to odważył, nie wracał często. A powiedzenie „za morzem” znaczyć mogło – w zaświatach i tu wchodzimy na teren bogini Marzanny.

W ostatnich badaniach historycy upatrują związków Mary z Marsem, który w początkach swego kultu był bóstwem rolników. Wskazywać na to może również atrybut zwierzęcy. Obu bóstwom ofiarowano gęś, symbol niezłomności. Jeszcze jedna poszlaka wskazuje na podobieństwa i powiązania tej pary. W słowackiej wersji miana bogini upatruje się podobieństwa do imienia marsowego: Marmoriena – kontra – Marmor.

Inni bogowie słowiańscy:

1 komentarz do “Marzanna”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Ads Blocker Image Powered by Code Help Pro

Ads Blocker Detected!!!

We have detected that you are using extensions to block ads. Please support us by disabling these ads blocker.

Powered By
Best Wordpress Adblock Detecting Plugin | CHP Adblock